#19 HISTORIA PSZCZÓŁ, MAJA LUNDE

Długo miałam apetyt na ten tytuł. W końcu pewna niezwykle sympatyczna osóbka zaserwowała mi go w formie prezentu i nie było odwrotu. Cały czas mając w głowie Rój oraz ogromny apetyt na kolejną historię o pszczołach postanowiłam spróbować. Powoli, małymi kęsami, a apetyt rósł w miarę jedzenia. Ostatecznie pożarłam ją w całości od pierwszej do ostatniej strony łącznie z okładką, która stanowi integralny element tej powieści. Jest nie tylko piękna w swojej prostocie, ale także niezwykle wymowna. Wysyła do czytelnika prosty przekaz dotyczący pszczół nie tylko jako fascynujących owadów, a przede wszystkim jako źródło i fundament naszego istnienia. Fundament, który, choć brzmi to dość przewrotnie, sami niszczymy, a co za tym idzie, w ostateczności doprowadzamy do zagłady ludzkości i być może świata, jaki znamy. O tym między innymi jest Historia pszczół.

Maja Lunde zaprasza nas w literacką podróż, otwierając drzwi do trzech przestrzeni czasowych w każdej niczym w przypowieści ukrywając przesłanie. Mamy zatem historię z przeszłości — poznajemy pszczoły jako sens życia człowieka. Teraźniejszość — ostrzeżenie i zapowiedź świata bez pszczół. Przyszłość — przytłaczająca wizja świata, w którym pszczoły dawno wyginęły, a wykonywana przez nie niegdyś praca spoczywa na barkach człowieka. To świat pełen zakazów i nadludzkiego wysiłku.

Przypowieść pierwsza zabiera nas do roku 1857, gdzie poznajemy niejakiego Williama, naukowca, przez długi czas tkwiącego w życiowym marazmie. Nie potrafiąc sobie poradzić z niemocą twórcza, William postanawia zamknąć się w pokoju i przez długi czas nie wstawać z łóżka. W ten sposób z ojca i żywiciela rodziny staje się dla żony i dzieci zasmucającym problemem. Niespodziewanie to właśnie praca naukowa, badawcza nad życiem i funkcjonowaniem skomplikowanej pszczelej społeczności nadaje Anglikowi sens życia i ku uciesze rodziny zmusza go do wstania z łóżka. Oczywiście historia na triumfalnym powrocie do żywych się nie kończy. To przypowieść pełna bolesnych rozczarowań, ale i radosnych triumfów, a w tle początki niezwykłej, wspólnej egzystencji człowieka i pszczoły.

Kolejna historia to opowieść mająca miejsce w czasach teraźniejszych, w świecie, w którym aktualnie żyjemy. Poznajemy tu Georga, amerykańskiego pszczelarza, jego żonę i syna, który ku rozczarowaniu ojca wybrał inną drogę. George pochodzi z rodziny zajmującej się pszczelarstwem od pokoleń. Kocha swoją pracę, jest prawdziwym rzemieślnikiem, nie poddaje się nowinkom, które kojarzy z pójściem na łatwiznę. Wykonuje swoją pracę zgodnie ze wzorcem stosowanym od lat, wkłada w to sto procent siebie. Pszczoły to całe jego życie. Niestety jedyny, ukochany syn ma na siebie nieco inny pomysł. George nie potrafi się z tym pogodzić. Dodatkowo w okolicy zaczyna krążyć groźny wirus, który z nieznanych przyczyn znacznie zmniejsza populację pszczół. Mężczyzna świadomy zagrożenia, jakie niesie za sobą wyginięcie pszczelego gatunku, ściga się z czasem. Ów szaleńczy wyścig z będzie dla niego prawdziwym dramatem, ale również niezwykłą lekcją życia i pokory, ukazującą  prawdę o nim samym.

Trzecia, ostatnia przypowieść przenosi nas do przyszłości. Mamy rok 2098, autorka roztacza przed nami wizje świata po wielkiej zapaści, bez pszczół, za to z ludźmi, którzy zmuszeni zostali je zastąpić. Całymi dniami harują,  zapylając rośliny i zbierając pyłek kwiatowy. Żyją w świecie podzielonym na dystrykty, gdzie praca jest najważniejsza. Nie mają prawa decydować o sobie, układać sobie życia jak chcą. To zwierzchnicy i władza decydują gdzie i jak będą mieszkać albo czy i ile dzieci mogą mieć, a także jak potoczy się ich los. Tutaj liczy się wydajność, im bardziej efektywna jest ich praca, tym więcej korzyści mogą zyskać. W odległych Chinach, żyje Tao z mężem i synkiem. Kobieta stara się być wzorowym pracownikiem, mimo iż zupełnie nie ma talentu do pracy, jaką jej przydzielono. Martwi się także losem małego synka, który już niebawem, jak większość dzieci, ma zostać przydzielony do konkretnego dystryktu i zacząć pracować. Pewnego dnia Tao wraz z rodziną zamierza skorzystać z dnia wolnego, wspólnie wybierają się na piknik. Przewrotny los sprawia, że maluch znika w niewyjaśnionych okolicznościach. Kobieta jest zrozpaczona, rozpoczyna dramatyczną podróż w poszukiwaniu chłopca, tym samym sprzeciwiając się mężowi, władzy i systemowi.

Powyższe historie spięte zostają klamrą w postaci pszczół, jednak nie tylko. Łączy je również wątek relacji rodzic - dziecko. W pierwszych dwóch przypadkach jest to niezwykle burzliwa relacja ojciec - syn, w ostatniej matka - syn. Jednak każda z nich przedstawiona zostaje niezwykle szczegółowo, choć z pewnym niedopowiedzeniem i tu już rola czytelnika, aby sam sobie dopowiedział jakie wnioski z owych wątków wyciągnął dla siebie. 

Historia pszczół to lektura niezwykła, powieść snuje się powoli, ale nie myślcie sobie, że można przy niej zasnąć. O nie, autorka od samego początku dba o to, abyśmy się nie nudzili. Przytoczone powyżej historie przeplatają się, co nam czytelnikom daje świetną okazje do porównania trzech przestrzeni czasowych. Bardzo nie chciałam dobrnąć do końca tej fascynującej opowieści, ale podczas czytania, kartki niemalże same się przewracają. Maja Lunde prezentuje nam ogromny kawał dobrej literatury, której warto poświęcić każdą wolną chwilę. Historia pszczół choć w głównej mierze traktuje o pszczołach, ich niewątpliwych zasługach dla ludzkości oraz niezwykle realnej wizji ich zagłady, opowiada także o ludziach, o tym jak podobni jesteśmy do pszczół. I jest w tej analogi sens, aczkolwiek nie chce wszystkiego zdradzać i zabierać Wam przyjemności z czytania i powolnego odkrywania powieści z wszystkimi jej niuansami. 

Historia pszczół zdecydowania trafia na moją półkę absolutnie genialnych książek, do których będę wracać. To moja druga powieść dotycząca pszczół, kolejna która zmieniła moje spojrzenie na te owady, uświadamiając ich fascynującą naturę. Książka obudziła we mnie ogromne zainteresowanie i podziw w stosunku do pszczół, które bardzo chce rozwijać. Mam nadzieję, że i Was zafascynuje świat przedstawiony przez Lunde, a co najważniejsze zmieni Wasz stosunek do tych owadów i nigdy więcej niewinnie nie ucierpi już żadna pszczoła. Dzieje człowieka są nierozerwalnie związane z dziejami pszczół, warto o tym pamiętać i wsłuchać się w ich kojące bzyczenie.